Юхать юханшыв малалла, çĕрсем, кунсем, уйăхсем иртеççĕ. Илемлĕ те илĕртÿллĕ пурнăç ытла та хăвăрт хыçа юлать. Кĕркунне хыççăн, хĕл хăйĕн сивĕлĕхне кăтартма пуçлать, унтан тавралăхра çуркунне хуçаланма пуçлать. Çулла вара кăвак тÿпере ăшă хĕвел çутатать. Лăпкă çилпе тайăлакан йывăçсем çинче вĕçен кайăксем çепĕç кĕвĕсем калаççĕ. Çаврăнать те çаврăнать пурнăç урапи çапла. Пурăннăçемĕн пурăнас килет.
Турă çĕр çинчи мĕнпур халăха мăшăрланса, йышлăланса пымалла тунă. Çавăнпа пирĕн пурин те вăхăтра мăшăр тупмалла, ача-пăчаллă пулса пурнăç çулне йĕркеллĕ утса тухмалла. Анчах пурнăçра ялан юмахри пек пулмасть. Хăш-пĕр çамрăксем ашшĕ-амăшĕн çуначĕ айĕнчен вĕçсе тухаççĕ те, пурнăç чăнлăхне, йывăрлăхне туймаççĕ. Çавнашкал çамрăк мăшăрсем çурма çултах такăнаççĕ, хăвăртрах уйрăлма васкаççĕ. Ача кĕтнине те шута илмеççĕ. Çанталăк тĕрлĕ вăхăтра тĕрлĕрен пулать-çке. Пĕр-пĕрне юратса, килĕштерсе мăшăрланнă пулсан, уйрăлма васкамалла мар. Ĕмĕрĕн сакки сарлака та вăрăм, çын кун-çулĕнче йывăрлăхсем чылай тĕл пулĕç. Кĕркуннехи пек хура çумăр пĕлĕчĕсем те хупăрласа илĕç тавралăха, унтан вĕсем шуса иртĕç. Майĕ-пен ирсерен сарă хĕвел тухса çĕре, сирĕн чунсене ăшăтма пуçлĕ. Эпир çамрăк чухне ачисене лайăх воспитани парассипе ашшĕ-амăшĕ чылай тимленĕ. Шкул, комсомол организацийĕ лайăх ĕçленĕ ку енĕпе. Çавăнпа хĕрсемпе каччăсем хăйсене йĕркеллĕ тытнă ун чухне.
Паян вара çамрăксене ĕçсĕ-рлĕх, эрех, пирус, урам, телевизор, интернет, компьютер ытларах ăс парать. Улшăнчĕ пурнăç, улшăнчĕ. Хамăр та кĕрхи çанталăк пекех халь. Этем кун-çулĕ çапла. Хăвăн пурнăç çинчен шухăшламалла, çурăм тăрăх тар юхтарса ĕçлемелле, ачасем пирки те чылай çÿç шуратмалла. Пурнăçа атте-аннесĕр пурăнса ирттерме çăмăл мар çав çапла.
Телей алăран вĕçерĕнсен, тепĕр хут тытма çук ăна. Çемье телейĕ, ман шутпа, пуянлăхра мар, пуçра тата чун-чĕ-рере пулмалла. Çумри мăшăра чĕререн юратса килĕштерсе пурăнмалла, ĕмĕре туслă ирттерме тăрăшмалла.
Хальхи саманара пĕрне ырласа теприне хурлама çук. Черккепе туслă çынсем, кĕрхи çанталăк пек сÿрĕк арçынсем сахал мар тĕл пулаççĕ. Тепĕр чухне эпир, арçынсем, хамăрах айăплă пулсан та мăшăрсене кÿрентеретпĕр, вĕсен юратăвне, сывлăхне хавшатсах пыратпăр. Хăш-пĕр çемье пуçĕсем килне, чылайранпа шыв астивмен пăру пек, эрех ĕçсе таврăнаççĕ те, “йĕрке” тума пуçăнаççĕ. ”Тусана тустарса” ывăнсан кăна çывăрма выртаççĕ мăнтарăнсем. Мĕн тери чунсăрлăх хуçаланать çавнашкал арçынсенче.
...Мăшăрпа иксĕмĕр туйсене, ĕçке-çике çÿренĕ, анчах ÿсĕр таврăнса курман. Кил-çуртра “тусан вĕçтермен” нихăçан та. Мăшăрпа иксĕмĕр те пĕр шухăш-кăмăллă пулнă.
Хĕрарăм упăшкишĕн темĕнле ырă ĕç тума та хатĕр. Хĕрарăм - çут çанталăк илемĕ, чÿрече çинчи илĕртÿллĕ чечек, кил-çуртри хăтлăха тытса пыракан. Ирсерен тÿперен тухакан сарă хĕвел те чи малтан хĕрарăм çине пăхать. “Эсĕ - пурнăç илемĕ, çут çанталăк чиперĕ. Çемьери килĕшÿ, юрату, пурнăçăн малашлăхĕ те санра”, - тесе лăпкать ăна.
Упрăр çавăнпа мăшăрсем пĕр-пĕрне, куç шăрçине упранă пек. Мăшăр кăштах йăнăш тусан, вăхăтра каçарăр ăна. Пĕрле йывăр лава туртма çăмăлтарах.
...Сакăр çул çитет юратнă мăшăр йывăр чире парăнтараймасăр леш тĕнчене куçнăранпа. Ачамсем мана пĕчĕк ачана пăхнă пек пăхаççĕ. Миçе каç куç хупманнине, мĕн чухлĕ куççуль тăкнине калаймăп. Мăшăрсăр уйăх та, çăлтăрсем те кичеммĕн çутатаççĕ пек. Тĕлĕкре те пулин мăшăрăма курасчĕ тесе ĕмĕтленетĕп, анчах кăлăхах. Инкек пĕр шелсĕр, ĕмĕрлĕхе чĕрене амантса хăварать. Ĕмĕрлĕхе леш тĕнчене куçнă мăшăра тавăрма çук. Çавăнпа пирĕн пурин те пĕр-пĕ- рне упрама тăрăшмалла.